عزت اله رئیسی؛ پدر علم هیدروژئولوژی ایران
عزت اله رئیسی
پدر علم هیدروژئولوژی ایران
سال تولد: 1323
محل تولد: اردکان
تحصیلات: دکترای آب شناسی از دانشگاه کلرادوی آمریکا
عزت اله رئیسی در سال 1323 در اردکان بدنیا آمد. وی فرزند حاج حسینعلی رئیسی اردکانی معروف به سائل می باشد و تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه شیراز و دکتری خود را در دانشگاه کلرادوی آمریکا به انجام رسانید. وی، فعالیت دانشگاهی خود را بعنوان هیئت علمی بخش زمین شناسی دانشگاه شیراز از سال 1363 آغاز کرد و پس از 12 سال فعالیت دانشگاهی، به درجه تمام استادی نائل آمد و در سال 1367 اولین دوره کارشناسی ارشد آب شناسی و در سال 1377 اولین دوره دکترای این رشته را در کشور و در دانشگاه شیراز، راه اندازی کرد.
در سال 1363 به عنوان استادیار در بخش علوم زمین در دانشگاه شیراز استخدام شد و بعد از 12 سال، در سال 1375 به درجه پروفسوری نائل گردید. وی، اساسا مرد کار و عمل است.
پرفسور رئیسی تاکنون راهنمایی بیش از 40 رساله دکتری و کارشناسی ارشد را به انجام رسانیده اند و دانشجویان وی در حال حاضر ،اساتید دانشگاهی و کارشناسان ارشد بسیاری از شرکت های معتبر داخلی و حتی خارجی می باشند. وی تحقیقات بسیاری را در زمینه های مختلف؛ از جمله هیدرولوژی کارست، ردیابی و … را انجام داده اند و جوایز بسیاری را نیز دریافت داشته اند.
وی از سال ۱۳۶۱ تاکنون استاد گروه آبشناسی بخش علوم زمین دانشگاه شیراز است. فعالیت های آموزشی و پژوهشی او شامل ۵۲ مقاله ISI، ۷ کتاب، ۴۱ مقاله در کنفرانس بین المللی، ۱۰۸ مقاله در کنفرانس های داخلی، استاد راهنمای ۵۸ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۱۰ دانشجوی دکتری می باشد. او در سه دوره ۵ ساله متوالی، دبیر قطب زمین شناسی (مرکز عالی تحقیقات) زمین شناسی زیست محیطی بوده که تنها قطب در رشته زمین شناسی در ایران است. او همچنین، بنیانگذار کارشناسی ارشد و دکتری آبشناسی در ایران می باشد.
فعالیت های پژوهشی
مهمترین ویژگی های فعالیت های پژوهشی او، انجام تحقیقات بنیادین و کاربردی مورد نیاز کشور است که اکثرا برای اولین بار در ایران انجام شده است که شامل بررسی پتانسیل فرار آب از سدهای کارستی، اثر گنبدهای نمکی و سازنده های تبخیری بر روی کیفیت منابع آب و روش های بهبود کیفیت، طراحی جدید تغذیه مصنوعی حوضچه ای، تعیین حریم هیدروژئولوژیکی تخت جمشید، منشا آب های شور آبخوان های عمیق مخزن گاز کنگان، تغییرات آب و هوایی جنوب ایران و اثر آن بر منابع آب ،روش های کاهش بحران آب، آلاینده های آب های زیرزمینی و علل خشکی دریاچه ها و روش های کاهش آن می باشد.
او مشاوره در پروژه ها و تحقیقات بیشماری را انجام داده است و در جذب 13 گرانت بزرگ تحقیقاتی موفق بوده است که ارزش اقتصادی این گرانت ها با توجه به درآمد سرانه ایران بسیار بالا بوده است. یکی از فعالیت های بزرگ پروفسور رئیسی انجام تحقیقات مورد نیاز در رفع مشکلات کنونی و حتی آینده کشور می باشد. او تحقیقاتش را به مسیر جدیدی هدایت می کند و آن را با موفقیت و با ایجاد قلمرو وسیعی از دانش و تجربه به انجام می رساند. از جمله این تحقیقات، منشا آب شور در مخازن گاز طبیعی در جنوب ایران است که کاملا برای او رشته جدیدی است.
تاکنون ۳۰ قرارداد پژوهشی با صنعت، منعقد کرده است که موضوع پایان نامه دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری گردیده و ضمن حل مشکلات صنعت، مقالات علمی متعددی از نتایج این پژوهش ها منتشر شده است.
عزت الله رئیسی؛ مشاور عالی بیش از صد طرح سدسازی و منابع آب بوده است، به طوری که کمتر حوزه مطالعاتی در ایران است که ایشان مورد مشورت قرار نگرفته باشد یا راسا پژوهشی انجام نداده باشد.
یکی از فعالیت های بزرگ پروفسور رئیسی، انجام تحقیقات مورد نیاز مشکلات کنونی و حتی آینده کشور می باشد. او تحقیقاتش را به مسیر جدیدی هدایت می کند و آن را با موفقیت و با ایجاد قلمرو وسیعی از دانش و تجربه به انجام می رساند. ازجمله این تحقیقات، منشا آب شور در مخازن گاز طبیعی در جنوب ایران است که کاملا برای او رشته جدیدی است. رشته دیگری که دکتر رئیسی اخیرأ فعالیت بر روی آن را شروع نموده، مکانیسم جریان آب در گنبدهای نمکی و تاثیرآن بر روی کیفیت آبخوان های مجاور و ارائه تکنیک های مناسب برای جلوگیری از کاهش کیفیت است. بیش از ۱۳۰ گنبد نمکی و همچنین سازندهای تبخیری در جنوب ایران رخنمون دارند که با توجه به اثرات آن ها بر شوری منابع آب، پژوهش های علمی ضروری است.
مهمترین ویژگی فعالیت های پژوهشی پروفسور رئیسی، انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی مورد نیاز کشور است که از جمله آنها می توان، بنیانگذاری تحقیقات بنیادی هیدروژئولوژی کارست در ایران، بنیانگذاری تحقیقات بنیادی و کاربردی در زمینه پتانسیل فرار آب از سدهای ایران، محاسبه حجم ذخیره و بیلان در سازندهای کارستی برای نخستین بار در دنیا (روش جدیدی ارائه شده که بدون نیاز به حفاری پیزومتر و چاه های اکتشافی، حجم ذخیره و بیلان در سازند کارستی محاسبه می شود) می باشد.
او بیش از 15 جایزه از جمله دانشمند برجسته توسط وزارت ارشاد اسلامی در سال 1387 و دبیر مرکز عالی تحقیقات (قطب) خطرات زمین شناسی زیست محیطی دانشگاه شیراز زا دریافت نموده است و اغلب برای ارائه مقاله برای مسئولین و زارعین که با بحران آب سرو کار دارند، دعوت میشود که مشکلات حاصل از مدیریت ضعف منابع آب را بحث می کند.
فعالیت های اجتماعی و فرهنگی
فعالیت های اجتماعی پرفسور رئیسی شامل تاسیس دبیرستان اردکان فارس و دو سال تدریس افتخاری در آن دبیرستان، عضو هیئت موسس دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان، ساخت و اهدا کتابخانه حاج حسینعلی رئیسی به اداره ارشاد می باشد.
فعالیت های فرهنگی ایشان شامل سخنرانی های متعدد با هدف کاهش بحران آب بوده است و نتایج فعالیت های پژوهشی خود را در سطح جامعه مطرح نموده است.
وی از ده سال پیش با توجه به نتایج پروهش ها علت بحران آب را اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تشخیص داده و با همکاری چند استاد دانشگاه انجمن توسعه سبز را تاسیس کرده و برای اطلاع رسانی و ارتقاء دانش زارع و مسئولین فعالیت گسترده ای را آغاز کرد. هچنین، با همکاری سازمان آب منطقه ای فارس در ۸ شهرستان فسا، داراب، نیریز، جهرم، کازرون، استهبان، ارسنجان و سروستان برای شورای روستاها، ائمه جمعه، نمایندگان مجلس و شورای برنامه ریزی شهرستان در مورد علل بحران و روش های حل آن سخنرانی کرده است.
در این زمینه با مطبوعات، خبرگزاری ها و رادیو و تلویزیون مصاحبه کرده است و چند ماه هر روز صبح و عصر برنامه ای در مورد بحران آب، علل آن و روش های مصرف بهینه در رادیو و تلویزیون داشته که این فعالیت ها در ارتقا فرهنگ مردم و زارعین در مورد روش های محافظت از منابع آب نقش داشت. این فعالیت ها ۱۰ سال پیش، شروع شد در حالیکه اکنون بحران آب در سطح جامعه فراگیر شده است.
او به یادبود پدرش حاج حسینعلی رئیسی عارف شاعر، مرد خیر اقدام به ساختن یک کتابخانه عمومی مدرن در شیراز کرد که در سال 1386 تمام شد. علاوه بر آن، پروفسور رئیسی یک دبیرستان در زادگاهش اردکان نیز بنیان گذاشت.
پروفسور رئیسی به عنوان عضو هیات تحریریه چندین مجله علمی از جمله “مجله تئوری و کاربردی کارست شناسی” را می توان نام برد. از عضو شورای تحقیقاتی چندین سازمان دولتی و از جمله دانشگاه شیراز است.
علاقه و فداکاری پروفسور رئیسی به کارش، به محیط اطراف او نیز منتقل شده است. احترام او به تمام موارد فوق و احترام به دانشجویان و همکارانش به طور واقعی او را پدر هیدروژئولوژی در ایران میکند.
آثار
کتاب تالیف شده توسط ایشان به نام Iran Cave Directory است که به زبان انگلیسی منتشر و به چاپ دوم نیز رسیده است. مقالات متعدد ایشان نیز، مرجع بسیاری از کارهای پژوهشی داخلی و خارجی قرار گرفته است.
سه مقاله ایشان توسط شورای پژوهش های علمی کشور، به عنوان مقاله برگزیده سال انتخاب شده است. او چندین بار به عنوان پژوهشگر و استاد نمونه دانشگاه شیراز انتخاب شده و انجمن زمین شناسی ایران او را به عنوان زمین شناس نمونه کشوری (سال ۱۳۹۰) و پژوهشگر برگزیده سال ۱۳۹۲ انتخاب نموده است. با توجه به فعالیت های علمی، ژورنال هیدروژئولوژی از انتشارات اتحادیه بین المللی هیدروژئولوژیست ها طی مقاله ای در ۳ صفحه او را به عنوان پدر هیدروژئولوژی ایران ملقب نموده است. این مجله تاکنون فقط شرح زندگی ۳۲ هیدروژئولوژیست را در سطح دنیا منتشر نموده است.
منبع
شهرداری اردکان
شیرازه