مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، اخیراً به انتقاد از سیاست‌های اقتصادی و قیمت‌گذاری بنزین پرداخته است. او در دوران انتخابات به وضوح اعلام کرده بود که هیچ تصمیمی بدون رضایت مردم اتخاذ نخواهد شد. اما اکنون با انتقاد از وضعیت موجود، این سوال مطرح می‌شود که آیا این تغییر رویکرد به معنای نادیده گرفتن نظرات مردم است یا خیر.

پزشکیان در یک ویدیوی کوتاه به لزوم اصلاح قیمت بنزین تأکید کرده و بیان کرده است که هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین به قیمت دلار آزاد خریداری و به قیمت سوبسید دار فروخته شود. این اظهارات در شرایطی مطرح می‌شود که تاریخ نشان داده است افزایش قیمت بنزین در ایران معمولاً با اعتراضات و نارضایتی‌های عمومی همراه بوده است. آیا دولت چهاردهم واقعاً می‌تواند بدون ایجاد تنش اجتماعی، قیمت بنزین را اصلاح کند؟
نظرات کارشناسان
برخی کارشناسان بر این باورند که وضعیت مصرف بنزین مناسب نیست و برای حل ناترازی بنزین باید شیوه سهمیه‌بندی تغییر کند. آن‌ها تأکید می‌کنند که دولت باید در تصمیم‌گیری به تمام ابعاد زندگی مردم و تأثیراتی که بر جای می‌گذارد، دقت داشته باشد. به گفته این کارشناسان، اگر دولت قصد افزایش قیمت بنزین را دارد، باید ابتدا سهمیه مشخصی برای مردم در نظر بگیرد و سپس راهکار قیمتی را اعمال کند. این نظر نشان‌دهنده نیاز به یک رویکرد جامع و کارشناسی در سیاست‌گذاری‌های اقتصادی است.

اجرای طرح “بنزین به نفر”
تخصیص سهمیه یارانه‌ای به افراد می‌تواند به کاهش مصرف غیربهینه و مدیریت تقاضا کمک کند. تخصیص سهمیه بنزین به کد ملی هر فرد، به عدالت اجتماعی و تخصیص عادلانه یارانه‌ها منجر خواهد شد. همچنین، به جای پرداخت نقدی، سهمیه بنزین باید به صورت اعتباری در نظر گرفته شود تا از تبعات منفی اقتصادی جلوگیری شود.

اصلاح قیمت‌گذاری بنزین
قیمت بنزین باید به گونه‌ای تنظیم شود که با هزینه‌های واقعی تولید و واردات همخوانی داشته باشد. این اقدام می‌تواند به کاهش قاچاق و مصرف کاذب کمک کند. در اصلاح قیمت‌ها، باید به تبعات اجتماعی و معیشتی آن برای اقشار آسیب‌پذیر توجه شود و تدابیر حمایتی لازم اتخاذ گردد.

فرهنگ‌سازی و آموزش
تغییر فرهنگ مصرف سوخت در کشور نیازمند برنامه‌های آموزشی و رسانه‌ای است. ترویج حمل و نقل عمومی و تقویت ناوگان حمل و نقل عمومی می‌تواند به کاهش تقاضا برای بنزین کمک کند.

نظارت و کنترل
ایجاد سامانه‌های نظارتی برای کنترل مصرف بنزین و جلوگیری از قاچاق و سوءاستفاده از سهمیه‌ها ضروری است. استفاده از فناوری‌های نوین برای تحلیل داده‌های مصرف و شناسایی الگوهای مصرفی می‌تواند به بهبود مدیریت مصرف کمک کند.

مدیریت بهینه مصرف بنزین نیازمند رویکردی جامع است. نمایندگان مجلس با اتخاذ تصمیمات صحیح می‌توانند به حل معضل ناترازی بنزین و بهبود وضعیت اقتصادی و زیست‌محیطی کمک کنند. کارشناسان دو راهکار اصلی برای این مشکل ارائه می‌دهند: افزایش تولید و افزایش قیمت. با این حال، افزایش قیمت ممکن است تبعات اجتماعی به همراه داشته باشد. نایب‌رئیس کمیسیون انرژی مجلس تأکید می‌کند که مجلس اجازه افزایش قیمت را نمی‌دهد و پیشنهاد می‌کند که دولت به مردم پاداش دهد اگر در مصرف بنزین صرفه‌جویی کنند.
ناترازی بنزین در کشور به دلیل چند عامل اصلی بروز کرده است. یکی از این عوامل، استفاده از خودروهای قدیمی و آلاینده است که به افزایش مصرف بنزین منجر می‌شود. همچنین، عدم خروج خودروهای فرسوده از رده و عدم توجه به تولید خودروهای با موتورهای پاک و کم‌مصرف، وضعیت را پیچیده‌تر کرده است.
دولت می‌تواند برنامه‌ریزی دقیقی برای جایگزینی خودروهای فرسوده با خودروهای نو و کم‌مصرف داشته باشد. ارائه سوبسید به مردم برای خرید خودروهای برقی و هیبریدی و الزام خودروسازان به تولید خودروهای با مصرف پایین، از دیگر راهکارهای پیشنهادی است. همچنین، به جای تمرکز بر افزایش قیمت، باید به دنبال راهکارهای غیرقیمتی مانند بهبود حمل و نقل عمومی، رفع ممنوعیت واردات خودروهای کم‌مصرف و تشویق به استفاده از خودروهای هیبریدی بود. در غیر این صورت، افزایش قیمت می‌تواند عواقب منفی برای اقتصاد و جامعه به همراه داشته باشد.